Nhiều công việc làm thêm như PG, lễ tân, nhân viên kinh doanh… đang có sức hút lớn với nhiều bạn trẻ, đặc biệt là giới sinh viên. Với mong muốn tìm một công việc bán thời gian hợp lý để có thêm thu nhập, sinh viên đang phải đối mặt với vô vàn mối nguy khôn lường từ các trung tâm "ma".
Những cái "bẫy" được giăng sẵn
Với những bạn trẻ lần đầu ra chốn đô thành, cuộc sống thành thị khiến
họ dễ "sa lưới" của những kẻ lừa đảo, trong đó có các trung tâm môi giới
việc làm. Không khó để thấy vô số tờ rơi được dán trên tường, bến xe
bus, cột điện… hoặc được phát tại những nơi công cộng với nội dung giới
thiệu việc làm bán thời gian cho sinh viên. Các công việc làm thêm
thường khá đơn giản và nhẹ nhàng như: Nhân viên phục vụ bàn, PG cho các
sản phẩm tại siêu thị…, với mức lương "khủng" 150.000 - 170.000 đồng cho
một ca làm (khoảng hai tiếng đồng hồ) đã thu hút rất nhiều sinh viên.
Phát tờ rơi là công việc làm thêm thu hút sinh viên
Đầu năm học mới, có nhiều thời gian rảnh rỗi, Phạm Thế Hùng (sinh viên
năm thứ 2, học viện Công nghệ Bưu chính - Viễn thông) muốn tìm việc làm
thêm, vừa tranh thủ thời gian, vừa có thêm thu nhập trang trải cuộc
sống. Từng nghe cảnh báo về các trung tâm giới thiệu việc làm nên Hùng
rất cảnh giác, nhưng trước mánh lới khôn khéo của những kẻ lừa đảo, cậu
đã trở thành "miếng mồi ngon".
Hùng kể lại: "Trên đường đi học về, tôi được phát tờ rơi tuyển
nhân viên phát quà cho hãng mỹ phẩm Romano tại siêu thị trong thời gian
25 ngày, mức thu nhập là 170.000 đồng cho hai tiếng làm việc, nhận việc
ngay và không yêu cầu nộp lệ phí. Thấy mức lương khá hấp dẫn lại không
tốn thời gian, tôi rủ một người bạn đến địa chỉ như trên tờ thông báo".
Theo lời Hùng, từ Cầu Giấy, hai bạn đi xe bus sang phố Tam Trinh, quận
Hai Bà Trưng. Địa chỉ trung tâm giới thiệu việc làm nằm sâu trong một
ngõ nhỏ, văn phòng làm việc chưa đầy 10m2, với vỏn vẹn hai chiếc bàn và
vài tập giấy tờ. Được "nhân viên" trung tâm tiếp đón và giải thích nội
quy công việc, từ hứa hẹn trên tờ rơi không mất lệ phí thì giờ mỗi sinh
viên phải nộp 100.000 đồng, nếu muốn được nhận thẳng vào làm việc, không
qua phỏng vấn. Thấy lệ phí trên chỉ bằng 1/2 lương một ca làm việc,
hai sinh viên vui vẻ đồng ý. Một nhân viên khác tiếp tục đưa hai bạn
đến nơi nhận việc làm.
Tới đây, Hùng và người bạn không khỏi bất ngờ khi mỗi lúc lại "đẻ" một
khoản phí khác. Phía công ty tuyển nhân viên yêu cầu nộp 150.000 đồng
làm hồ sơ để chứng nhận nhân viên chính thức và đảm bảo quyền lợi cho
người được tuyển dụng. Nhận ra đã rơi vào "bẫy" của trung tâm lừa đảo,
hai bạn quyết định dừng lại. Người bạn gái đi cùng Hùng, sau khi ra khỏi
văn phòng, đã khóc òa vì bị lừa, không thể lấy lại số tiền đã nộp.
Trường hợp của Hùng cũng là cảnh ngộ chung mà nhiều sinh viên đã gặp
phải. Dù đã cảnh giác mánh khóe của các trung tâm môi giới nhưng vì mức
lương hấp dẫn mà nhiều người đã rơi vào cảnh dở khóc dở cười. Phương
Thảo (sinh viên năm thứ nhất, đại học Luật Hà Nội) đọc được thông báo
tuyển nhân viên bán hàng tại bến xe bus. Điều đặc biệt là công việc này
chỉ dành cho sinh viên năm thứ nhất và thứ hai.
Thảo tâm sự: "Tôi liên lạc theo số điện thoại trên tờ rơi để hỏi
chi tiết công việc, nhưng người bên đầu dây không nói rõ, chỉ hẹn thời
gian và địa điểm phỏng vấn. Dù cảm thấy có chút mập mờ nhưng tôi vẫn thử
đến địa chỉ như đã hẹn. Địa chỉ "văn phòng" nằm sâu trong con ngõ nhỏ
trên đường Láng. Càng vào sâu càng thưa thớt bóng người. Đến khi dừng
lại trước ngôi nhà như đúng địa chỉ đã hẹn, ánh sáng nhạt nhòa hắt ra từ
căn nhà đó khiến tôi rùng mình sợ hãi về thực chất công việc "bán hàng"
ấy và lập tức quay về".
Một tờ rơi được phát nhiều nơi với lời chào hấp dẫn
Những hệ lụy đau lòng
Đối với sinh viên, tự thân vận động để có một công việc bán thời gian
là điều đáng khích lệ. Thực tế, các công việc làm thêm không chỉ góp
thêm thu nhập, đỡ đần cho cha mẹ hay đáp ứng các nhu cầu khác của bản
thân mà còn mang lại cho các bạn trẻ những kỹ năng và trải nghiệm lý
thú.
Thu Hoa (sinh viên Học viện Hành chính quốc gia) chia sẻ: "Công
việc hàng ngày của tôi là tới các trường đại học, giới thiệu và giúp các
bạn sinh viên làm thẻ ATM. Công việc nhẹ nhàng, đơn giản và cũng đem
lại cho tôi một khoản thu nhập khá. Tôi còn có thêm nhiều bạn bè và nâng
cao một số kỹ năng sống cho bản thân. Tôi rất hài lòng với việc làm
hiện tại".
Tìm được việc làm thêm đã khó, nhưng để có công việc phục vụ cho ngành
học của mình là điều càng khó hơn. Là sinh viên khoa Công nghệ thông
tin của đại học Bách khoa Hà Nội, Tuấn may mắn có được công việc ngoài
giờ tại một công ty máy tính. Tuy công việc đơn giản nhưng đã mang lại
những kinh nghiệm quý giá để Tuấn sẵn sàng, chủ động hơn trong công việc
tương lai.
Mặc dù vậy, đôi khi cái được chưa thấy đâu mà cái mất đã đầy rẫy. Với
sinh viên, học tập là nhiệm vụ được đặt hàng đầu. Ngoài thời gian học
chính trên lớp cần dành thời gian tự học và tham khảo tài liệu. Vì vậy,
khi không cân đối thời gian học và thời gian đi làm, không ít bạn đã để
ảnh hưởng đến kết quả học tập. Nguyễn Hiền (sinh viên năm thứ hai, học
viện Báo chí và Tuyên truyền) đang làm PG cho hãng điện tử Sam sung tại
một siêu thị. Công việc này mang lại cho Hiền thu nhập khá cao, trung
bình ba triệu đồng/tháng, có tháng được thưởng mức lương tới hơn năm
triệu đồng. Mức lương hấp dẫn đã cuốn hút Hiền mải mê kiếm tiền mà bỏ bê
việc học tập. Hiền thường xuyên nghỉ học, hầu như học kỳ nào cũng phải
thi lại. Hiền cho biết, làm thêm tới sáu tiếng một ngày, lúc về nhà đã
muộn và mệt mỏi nên cũng không thiết tới học hành nữa.
Một số sinh viên còn chấp nhận ca làm tới sáu tiếng đồng hồ một ngày
nhưng tiền lương rất ít ỏi. Ngọc Ánh, sinh viên năm thứ hai, đang làm
nhân viên cho một cửa hàng hoa gần cổng trường. Công việc của Ánh bắt
đầu từ 6h sáng tới 12h trưa, đòi hỏi phải chăm chỉ, khéo léo và phải
chịu được áp lực, nhất là vào các ngày lễ đặc biệt trong năm. Vậy mà,
mức lương hàng tháng Ánh nhận được chỉ có 600.000 đồng. Vì hoàn cảnh gia
đình khó khăn nên Ánh vẫn phải chấp nhận mức thu nhập hiện tại.
Không chỉ nhận mức lương ít ỏi, áp lực công việc lớn, sinh viên đi làm
thêm còn hạn chế thời gian nghỉ ngơi, thư giãn, lịch làm việc có khi
kéo dài đến cuối tuần. Quỹ thời gian ít ỏi chưa đủ để chăm sóc bản thân
nên việc chăm lo cho các mối quan hệ cũng vì thế mà giảm sút. Ánh cho
biết: "Ngày trước, cứ cuối tuần là tôi qua nhà cô chú ở Đống Đa chơi. Từ
hồi đi làm thêm, công việc nhiều, lại mệt mỏi nên ít qua nhà chú hơn,
lại giấu chuyện đi làm nên mấy lần bị chú quở trách".
-----------------------------------------------