Danh
sách đề cử những gương mặt được vinh danh trong Đại sảnh Danh vọng
Rock’n’ roll Hall of Fame (R&R HOF) năm 2014 vừa được công bố. Và
như mọi năm, chỉ cần nhìn vào danh sách người ta lại thắc mắc, những nữ
danh ca biến đâu mất cả?
Năm
nay có tất cả 16 nghệ sỹ/ban nhạc được đề cử và trong đó chỉ có 2 gương
mặt nữ, ca sĩ Linda Ronstadt và Chic (nhóm nhạc 5 thành viên, trong đó
có 2 là nữ giới). Cả hai đều hoạt động âm nhạc từ những năm 70 thế kỷ
trước và được đánh giá rất cao. Ca sĩ Linda Ronstadt đã từng nhiều lần
đoạt giải Grammy và bà được đánh giá là một trong những huyền thoại còn
sống của âm nhạc đương đại Mỹ.
Nhưng
đến giờ, quá chuẩn 25 năm mới xét bình chọn của R&R HOF, những nghệ
sỹ này mới được cho vào danh sách đề cử và chưa chắc họ sẽ được chính
thức gọi danh vào thời gian sắp tới. Điều gì đang xảy ra với những nữ
danh ca đã làm âm nhạc Mỹ thay đổi và trong đó, Rock’n roll, đã được
hưởng lợi rất nhiều?
Stephen Holden, tay phê bình âm nhạc sừng sỏ của tờ New York Times đã chỉ tên vấn đề: Phân biệt giới tính.
Trong
tuổi đời 30 năm, R&R HOF đã vinh danh gần 300 nghệ sĩ/ban nhạc
nhưng trong số đó chỉ có 40 người là nữ giới. Không lẽ trong lịch sử âm
nhạc Mỹ, sự đóng góp của phái nữ chỉ chiếm 13%? Evelyn McDonnell, cây
phê bình của tờ L.A Times (từng làm ở tờ Rolling Stone) đã nói huỵch toẹt rằng một là bạn phải có tiền, hai là phải có số điện thoại của Jann Wenner, Tổng biên tập tờ Rolling Stone, tờ báo ảnh hưởng khá lớn tới quyết định của R&R HOF.
Vế
thứ hai hơi mang tính cay đắng và đậm sự châm biếm bởi từ lâu R&R
HOF được xem là hội quán của những gã đàn ông và phụ nữ ít khi được
quyền bén mảng. Nhưng vế đầu tiên không phải là không có cơ sở. Cần biết
rằng R&R HOF là một giải thưởng rất có giá trị, nó có thể vực dậy
cả một tên tuổi và tăng doanh số bán hàng của nghệ sĩ lên tới con số 60%
tăng trưởng. Đây là sự khẳng định của David Bakula, phó Chủ tịch hãng
Nielsen SoundScan. Nếu một nghệ sĩ đoạt giải Grammy thì album trong năm
đó sẽ tăng chóng mặt nhưng nếu một nghệ sỹ được lưu danh trong R&R
HOF thì toàn bộ album trong sự nghiệp sẽ bán rất chạy. Năm 1998, khi
nhóm Fleetwood Mac được lưu danh, năm đó họ đã bán tới 3.2 triệu đĩa,
trong khi con số đó của năm 1997 là 483 nghìn đĩa.
Hay
như năm 2009 khi cái tên Wandy Jackson được đưa vào danh sách thì nhiều
người mới biết bà là nữ hoàng rock’n roll từ thuở thập niên 50, 60. Và
ngay lập tức một album ghép đôi giữa bà và rocker Jack White của nhóm
White Stripes ra lò và bán chạy như tôm tươi. Năm đó bà được mời hát mở
màn cho tour diễn của Adele và sau đó liên tục lên truyền hình trả lời
phỏng vấn, ở tuổi 74.
Sự
thành công về doanh số cho các nghệ sĩ như thế sẽ giúp cho các hãng đĩa
tăng trưởng và các hoạt động globby không phải là không có. Jane
Ventom, phó Chủ tịch hãng EMI khu vực Bắc Mỹ thừa nhận điều này.
Và
như thế, cho dù các nữ danh ca được xem là tài năng, cho dù sự thành
công của họ đã hơn 3 thập niên, thì vẫn phải xếp hàng chờ gọi tên. Ít ai
nghĩ được rằng, sự lưu danh sớm hay muộn lại còn phụ thuộc về doanh số
bán hàng. Và vì thế, năm 2008 khi Madonna được gọi tên nhiều người đã
rất bất ngờ khi tuổi đời của cô còn nhỏ hơn rất nhiều so với những huyền
thoại có đóng góp to lớn khác như Joni Mitchell hay Joan Baez…
Nhưng
biết sao được, để được vinh danh, hay lớn hơn, để trở thành một huyền
thoại có một góc nhỏ nào đó trong bảo tàng rock đặt tại Cleveland, thời
gian làm gì có quyền quyết định.
-----------------------------------------------